Metroloji nedir, Metroloji alanları, ölçü birimleri, kg, kg prototip, SI temel birimler, uluslararası birimler sistemi hakkında bilgiler.
Share on facebook
Facebook
Share on twitter
Twitter
Share on linkedin
LinkedIn
Diğer bütün bilim alanları ile ilişkisi olan “Metroloji”, Ölçme sistemleri ve birimlerle ilgili ölçme bilimidir.
Metroloji’nin temel amacı, Bütün ölçümleri bağımsız birimlere dayandırmaktır. Bu amaçla, bütün bilimsel çalışmalar için benimsenmiş olan sistem; “Metre, Kilogram, Saniye, Amper, Kelvin, Mol ve Candela” Yedi temel birime dayanan (SI) Uluslararası Birimler Sistemi’dir. Metroloji Labaratuvarlarının fonksiyonu ise bu temel birimleri ve onlardan türetilmiş birimleri, her alanda ölçmelere referans olabilecek, pratik olarak kolayca kullanılabilecek şekilde gerçekleştirmektir.
Metroloji bir Ülke’de ölçme, standartlaşma, kontrol ve kalite sisteminin altyapısını oluşturarak, kalite güvenliği için , ürün özelliklerinin belirlenmesine ve kalite kontrolüne ilişkin kapsamlı bir sistem oluşmasını sağlar.
Metroloji Alanları Nedir?
Metroloji’nin diğer bir alanı olan “Yasal Metroloji” ise Bilimsel ve Teknik şartları içerdiği gibi, Ülke içerisinde, Hukuk, İdari ve Organizasyon esaslarının kapsamında ölçümlerin doğruluğunu ve birim birliğini sağlar.
Metroloji; Bir Ülkenin hayat standardının yükseltilmesinde çevrenin ve tüketicinin korunmasında, İnsanların güvenliklerinin sağlanmasında, bilimsel ve teknik araştırmalarda ve daha bir çok konuda önemli bir yer tutmaktadır.
(SI) ULUSLARARASI BİRİMLER SİSTEMİ
Uluslararası Birimler Sistemi (Systeme International d’Unites), 1960 yılında yapılan 11′ inci (CGPM) “Ölçü ve Ağırlıklar Kenferansı’nda kabul edilmiştir.
Uluslararası Birimler Sistemi; Dünya’da yüzyıllardır süren bir çok birim sistemi kargaşasından sonra metrik sisteminde geliştirilmesi ile “Uluslararası Metre Konvansiyonu” na dahil Ülke’lerin üyeleri tarafından kabul edilmiştir.
Uluslararası Birimler Sistemi; Yedi Temel Birimi ve bu birimlerden elde edilen türetilmiş ve tamamlayıcı birimlerden ibarettir. Türetilmiş Birimler temel birimlerin çarpımı veya bölümü işlemleri ile elde edilmektedir.
Ülkemiz (SI) Uluslararası Birimler Sistemi’ni aynen kabul etmiş olup, yapılan son değişikliklerden sonra 07.Aralık 1990 tarih ve 20718 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Türkiye’de Yasal Metroloji alanında da kullanılan Temel Birimler aşağıda gösterilmiştir.
(SI) ULUSLARARASI BİRİMLER SİSTEMİ
TEMEL BÜYÜKLÜKLER
TEMEL BİRİMLERİN
ADI
SEMBOLÜ
Uzunluk
Metre
m
Kütle
Kilogram
kg
Zaman
Saniye
s
Elektrik Akımı
Amper
A
Termo-Dinamik Sıcaklık
Kelvin
K
Madde Miktarı
Mol
mol
Işık Şiddeti
Candela
cd
metroloji nedir
(SI) TEMEL BİRİMLERİNİN TANIMI
Metre (m) :1 Metre, Işığın boşlukta 1/299 792 458 sn’de katettiği yolun uzunluğudur.
Kilogram (kg) :1 kilogram,Uluslararası kilogram prototipinin kütlesine eşittir.
Saniye (s) :1 saniye C s133 atomunun taban enerjisinde iki süper ince düzeyi arasındaki geçişler sırasında meydana gelen ışımanın 9 192 631 770 periyodluk süresidir.
Amper (A) :1 Amper boşlukta birbirinden 1 m uzaklıkta ihmal edilebilir küçük bir kesiti haiz
parelel doğrusal iki iletkenden geçtiğinden 2.10-7 newtonluk bir kuvvet ortaya çıkaran akımın şiddetidir.
Kelvin (K) :1 Kelvin, suyun üçlü noktasının termodinamik sıcaklığının 273.16’da biridir.
Mol :1 Mol, 0,012 kilogram C12 elementinin içerdiği atomların sayısı kadar madde yapısı öğeleri bulunduran bir sistemin miktarına eşittir.
Candela (cd) : Candela, Işık şiddetine ait temel ölçüm birimidir.
ÖLÇME NEDİR ?
Ölçme :Bir karşılaştırma, ya da bir büyüklüğün nicel olarak tayin edilmesidir.
ÖLÇÜM DEĞERİNİ BULMA
Her ölçü aletini, G Ölçüm büyüklüğünü nicel olarak değerlendiren, yani onu (G) sayısal değerini bulan ve sonucu bir çok şekilde kullanabilecek halde verebilen bir dönüştürücü olarak kabul edebiliriz.
ÖLÇME HATASI (e)
(e) Bir Büyüklüğün (Xö) Ölçülen değeri ile (Xd) doğru değeri arasındaki farka denir.
Bu hata ………. e=Xö-Xd
KÜTLE BİRİMİ KİLOGRAM
Kütlenin birimi kilogram olup, BIPM’de bulunan Uluslararası Kilogram Prototipinin kütlesi olarak tanımlanmıştır.
ULUSLARARASI KİLOGRAM PROTOTİPİ
Çap :39 mm
Yükseklik :39 mm
Oluşum :% 90 Platin, % 10 İridyum
Yoğunluk :21,5 g/cm3 olan bir silindirdir.
Metre Konvansiyonuna üye bütün Ülke’lere Uluslararası kilogram prototipi’nin Milli Prototip olarak adlandırılan bir kopyası verilmiştir.
Bilinen diğer birimlerin aksine, kilogram fizik sabitlerinden herhangi birine bağlı olarak tanımlanmamış olup, kütlesi sabit kabul edilen bir cisme bağlanmıştır.
Buradan çıkarılması beklenen sonuç, kütle biriminin hiç bir zaman BIPM’de Uluslararası Prototip ile yapılan karşılaştırmalardan daha doğru iletilemeyeceğidir.
Türkiye’ye ait olan Ulusal Kilogram Prototipi’nin Numarası 54’tür.